- ХОЙРАГ ХÆЛАР КÆНЫН
-
Стуры сæр, бæрзæй, дзидза, нозт – хæрнæгæн цы бацæттæ кæнынц, уыдон хъæуы ныххæлар кæнын. Дыууæ кæнæ цыппар лæгæй бацæуынц къæбицмæ æмæ хистæр, дзырдæн, фæзæгъы:– Табу, Стыр Хуыцау! Хуыцауы æвастæй ацы дунейыл ницы цæуы.Амæндтæгæнæг у, æмæ амæй фæстæмæ хæдзарыл амондджын сахæттæ кæнæд. Хуыцауы бæрны сты фыдбылызтæ дæр, æмæ сæ фыдбылызтæ сæфт уæнт! Мæнæ ацы хойраг æмæ нозт кæй номыл, кæй мæрдты фæндаджы æгъдауæн конд сты, уымæн хæлар уæнт. Рухсаг уæд, дзæнæты суадонмæ йын сæрибар фæндаг уæд, йæ цъæх нæууыл – бадыны бар. Цы мæрдтæм цæуы, уыдоны хорзæх æй уæд. Бинонтæ æмæ мыггаг, хæстæджытыл рæстмæ аудæд.Ацы фæндаггæгтæ йын хæлар уæнт, æнæбары хай дзы макæмæн бакæнæд, хæдзары хом хойрагмæ бар макуы бадарæд. Цалынмæ хохы дур тула, быдыры цалх зила, уæдмæ йæ раз дзагæй-дзагдæр кæнæд. Сæрд ын ма ‘мбийæнт, зымæг ын ма сæлæнт. Йæ мæрддзæгтæ – сыгъдæг, йæ ингæн рухс уæд.Рухсаг у!Æркалы нозтæй. Хæлар кæнгæйæ нуазинаг æнæмæнг нуазгæ нæу. Кæстæр хойрæгтыл, фынгыл цы вæййы, уыдоныл цæхх айзæры, цыргъагæй сыл андзæвы.Иннæтæ дæр рухсаг фæзæгъынц зианæн, æмæ уæд хойраг фынгтæм хæссын райдайынц.кæс ИРОН ÆГЪДÆУТТÆ
Словарь по этнографии и мифологии осетин. 2014.